مسیر تحصیلی دانشجویان دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی شامل مراحل مختلفی است. پیش از ورود به مرحله «آزمون جامع» و تمرکز بر رساله پژوهشی، اثبات تسلط بر زبان انگلیسی به عنوان یک پیش‌نیاز اساسی مطرح می‌شود. EPT، آزمونی است که این دانشگاه برای سنجش این مهارت تعریف کرده است؛ امتحانی که موفقیت در آن نه تنها یک الزام، بلکه به منزله چراغ سبزی برای ورود به مراحل بعدی برای اخذ مدرک دکتری است.
آزمون EPT چیست؟
آزمون EPT، آزمون تخصصی زبان انگلیسی ویژه‌ی دانشجویان و متقاضیان دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی است. این آزمون توسط مرکز سنجش و پذیرش این دانشگاه طراحی و به صورت ماهانه در شهرهای مختلف کشور برگزار می‌گردد. هدف اصلی EPT، حصول اطمینان از توانایی داوطلبان در درک متون تخصصی و استفاده از منابع علمی انگلیسی‌زبان در دوره پژوهشی دکتری است. دانشجویانی که فاقد مدرک معتبر بین‌المللی زبان مانند تافل (TOEFL) یا آیلتس (IELTS) با نمره مورد قبول دانشگاه هستند، ملزم به شرکت و کسب نمره قبولی در این آزمون می‌باشند.
ساختار و بخش‌های آزمون EPT
آگاهی دقیق از ساختار آزمون، اولین و مهم‌ترین گام برای برنامه‌ریزی و مطالعه هدفمند است. این آزمون فاقد نمره منفی است، بنابراین به داوطلبان توصیه می‌شود به تمامی سوالات پاسخ دهند.
آزمون EPT شامل ۱۰۰ سوال چهارگزینه‌ای است که در سه بخش اصلی تقسیم‌بندی شده‌اند و داوطلبان ۱۴۰ دقیقه برای پاسخ‌گویی به آن‌ها فرصت دارند.
۱. واژگان (Vocabulary): این بخش شامل ۲۵ سوال است و دانش لغوی داوطلبان را در سطح آکادمیک می‌سنجد. سوالات معمولاً به صورت جای خالی در جمله ارائه می‌شوند.
۲. گرامر و دستور زبان (Grammar): این بخش با ۴۰ سوال، بیشترین سهم را در آزمون به خود اختصاص می‌دهد. سوالات این بخش به دو شکل طراحی می‌شوند:
- سوالات تشخیصی (Identify the Error): در هر سوال، جمله‌ای با چهار کلمه یا عبارت زیرخط‌دار داده می‌شود و داوطلب باید گزینه‌ای را که از نظر گرامری نادرست است، شناسایی کند.
- سوالات تکمیل جمله (Sentence Completion): جملاتی با یک جای خالی ارائه شده و داوطلب باید از بین چهار گزینه، بهترین گزینه گرامری برای تکمیل جمله را انتخاب کند.
۳. درک مطلب (Reading Comprehension): این بخش شامل ۳۵ سوال است و توانایی داوطلبان در خواندن، تحلیل و فهم متون علمی را ارزیابی می‌کند. این بخش خود به دو قسمت تقسیم می‌شود:
- کلوز تست (Cloze Test): یک متن با تعدادی جای خالی ارائه می‌شود و داوطلب باید با توجه به ساختار گرامری و معنایی متن، بهترین گزینه را برای هر جای خالی انتخاب کند. این بخش معمولاً شامل ۱۰ تا ۱۵ سوال است.
- خواندن و درک متون (Reading Passages): معمولاً دو یا سه متن آکادمیک نسبتاً طولانی ارائه می‌شود و پس از هر متن، تعدادی سوال مرتبط با محتوای آن مطرح می‌گردد.
نکته مهم در ساختار این آزمون، عدم وجود بخش شنیداری (Listening) و بخش نوشتاری (Writing) است که آن را از آزمون‌های بین‌المللی متمایز می‌کند.
نحوه نمره‌دهی و حد نصاب قبولی
نمره کل آزمون EPT از ۱۰۰ محاسبه می‌شود. حد نصاب قبولی برای کسب مجوز شرکت در آزمون جامع دکتری به شرح زیر است:
- دانشجویان عادی: کسب حداقل نمره ۵۰ از ۱۰۰.
- دانشجویان شاهد و ایثارگر: کسب حداقل نمره ۴۰ از ۱۰۰.
در برخی موارد، دانشگاه با کسب نمره مشروط (معمولاً ۴۸) نیز به صورت موقت، مجوز شرکت در آزمون جامع را صادر می‌کند، اما دانشجو موظف است تا قبل از دفاع از رساله دکتری، نمره قبولی قطعی را به دانشگاه ارائه دهد.
تفاوت کلیدی آزمون EPT با MSRT
بسیاری از داوطلبان آزمون EPT را با آزمون MSRT (که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار می‌شود) مقایسه می‌کنند. اگرچه هر دو آزمون برای سنجش مهارت زبان دانشجویان دکتری طراحی شده‌اند، تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند:
| ویژگی | آزمون EPT | آزمون MSRT |
|---|---|---|
| نهاد برگزارکننده | دانشگاه آزاد اسلامی | وزارت علوم، تحقیقات و فناوری |
| مخاطبان اصلی | دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد | دانشجویان دکتری دانشگاه‌های سراسری و دولتی |
| بخش شنیداری | ندارد | دارد (شامل ۳۰ سوال) |
| ساختار گرامر | ۴۰ سوال (تشخیص خطا و تکمیل جمله) | ۲۰ سوال |
| اعتبار مدرک | معتبر برای دانشگاه آزاد اسلامی | معتبر برای دانشگاه‌های سراسری و برخی دانشگاه‌های آزاد |
| سطح دشواری | به طور کلی، کمی ساده‌تر از MSRT ارزیابی می‌شود | به دلیل وجود بخش شنیداری، چالش‌برانگیزتر است |
فرآیند ثبت‌نام و دریافت کارنامه
تمامی فرآیندهای مربوط به آزمون EPT از طریق سامانه مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی انجام می‌شود.
مراحل ثبت‌نام:
- مراجعه به وب‌سایت رسمی ثبت‌نام آزمون EPT به آدرس: english.iau.ac.ir/ept
- ایجاد حساب کاربری با وارد کردن اطلاعات شخصی دقیق.
- بررسی تقویم آزمون و انتخاب تاریخ و حوزه امتحانی مورد نظر.
- پرداخت هزینه ثبت‌نام به صورت آنلاین (هزینه در سال ۱۴۰۴ مبلغ ۵۰۰ هزار تومان اعلام شده است).
- دریافت تاییدیه و کد رهگیری ثبت‌نام.
دریافت کارت ورود به جلسه: چند روز پیش از تاریخ برگزاری آزمون، داوطلبان می‌توانند با مراجعه به پروفایل خود در همان سامانه، کارت ورود به جلسه را دریافت و پرینت کنند.
دریافت کارنامه: نتایج آزمون معمولاً یک تا دو هفته پس از برگزاری، بر روی وب‌سایت مذکور قابل مشاهده است. مدرک EPT از تاریخ صدور به مدت دو سال اعتبار دارد.
منابع کلیدی و پیشنهادی برای آزمون
برای موفقیت در این آزمون، تمرکز بر سه حوزه اصلی (واژگان، گرامر و درک مطلب) ضروری است. در ادامه، منابع کاربردی و معتبر برای هر بخش معرفی می‌شوند:
۱. منابع واژگان (Vocabulary):
- 504 Absolutely Essential Words: کتابی کلاسیک و ضروری برای شروع.
- 1100 Words You Need to Know: برای داوطلبانی که به دنبال دایره لغات پیشرفته‌تر هستند.
- Essential Words for the TOEFL: این کتاب به دلیل تمرکز بر لغات آکادمیک، بسیار مفید است.
۲. منابع گرامر (Grammar):
- Longman Preparation Course for the TOEFL Test (The Paper Test): بخش گرامر این کتاب یکی از کامل‌ترین و بهترین منابع برای تسلط بر نکات مورد نیاز EPT است.
- Grammar in Use (Intermediate & Advanced) by Raymond Murphy: کتابی عالی برای یادگیری و تمرین ساختارهای گرامری به صورت کاربردی.
- کتاب‌های گرامر جامع آزمون EPT: انتشارات داخلی نیز کتاب‌های متعددی مختص این آزمون منتشر کرده‌اند که شامل تست‌های طبقه‌بندی شده و نکات کلیدی است.
۳. منابع درک مطلب (Reading Comprehension):
بهترین منبع برای این بخش، تمرین نمونه سوالات دوره‌های گذشته آزمون EPT است. این کار به شما کمک می‌کند تا با نوع متون، سبک سوالات و مدیریت زمان در این بخش به خوبی آشنا شوید. کتاب‌های درک مطلب آزمون تافل نیز می‌توانند به عنوان منبع مکمل استفاده شوند.
دانلود نمونه سوالات گذشته
آشنایی با سبک سوالات و شبیه‌سازی شرایط آزمون، شانس موفقیت شما را به شدت افزایش می‌دهد. برای آشنایی هر چه بهتر با نمونه سوالات می توانید از مجموعه زیر استفاده نمایید.
نمونه سوالات آزمون EPT دانشگاه آزاد
نکات طلایی برای موفقیت
- مدیریت زمان: با ۱۴۰ دقیقه زمان و ۱۰۰ سوال، به طور میانگین برای هر سوال کمتر از یک و نیم دقیقه فرصت دارید. از توقف بیش از حد روی یک سوال خودداری کنید.
- پاسخ به تمام سوالات: آزمون نمره منفی ندارد. هرگز هیچ سوالی را بدون پاسخ رها نکنید. در صورت عدم اطمینان، بهترین گزینه را به صورت حدسی انتخاب کنید.
- تمرکز بر نقاط قوت: آزمون را با بخشی که در آن تسلط بیشتری دارید (مثلاً گرامر یا واژگان) شروع کنید تا با اعتماد به نفس بیشتری ادامه دهید.
- استفاده از تکنیک حذف گزینه: در سوالات چهارگزینه‌ای، ابتدا گزینه‌های کاملاً اشتباه را حذف کنید تا شانس انتخاب پاسخ صحیح را افزایش دهید.
- شبیه‌سازی آزمون: در هفته‌های پایانی، حتماً چندین دوره از نمونه سوالات را در شرایط زمانی مشابه آزمون اصلی پاسخ دهید تا برای روز آزمون کاملاً آماده باشید.
موفقیت در آزمون EPT با یک برنامه‌ریزی دقیق، انتخاب منابع صحیح و تمرین مستمر کاملاً در دسترس است. این آزمون را نه به عنوان یک مانع، بلکه به عنوان فرصتی برای تقویت مهارت‌های زبانی خود در مسیر هیجان‌انگیز دوره دکتری در نظر بگیرید.
